Znajdź laboratorium wykonujące badanie kalprotektyny
Celiakia jest jedną z najczęściej występujących chorób układu pokarmowego. Może dotyczyć osób w każdym wieku, jednak najczęściej wykrywa się ją u dzieci oraz u dorosłych między 30. a 50. rokiem życia. Celiakia, zwana także chorobą trzewną, to choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym, polegająca na trwałej nietolerancji glutenu. Spożycie gutenu powoduje u chorych uszkodzenie śluzówki jelita cienkiego, co prowadzi do stanu zapalnego i w efekcie do zaniku kosmków jelitowych. Jedynym sposobem leczenia celiakii jest dożywotnie ścisłe przestrzeganie diety bezglutenowej. W związku z tym, że gluten wywołuje w jelicie chorego stan zapalny, naukowcy zaczęli interesować się użytecznością badania kalprotektyny w kale w diagnostyce celiakii. Kalprotektyna jest przecież markerem stanu zapalnego. Wyniki badań zdają się być obiecujące, jednak tylko w aspekcie zastosowania oznaczenia poziomu kalprotektyny w kale w diagnostyce celiakii u dzieci.
Rekomendacje Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) mówią o tym, że przy podejrzeniu celiakii u pacjenta (niezależnie od wieku) w pierwszej kolejności należy wykonać badania serologiczne na obecność specyficznych dla choroby przeciwciał w surowicy krwi. Są to przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w klasie IgA. Jednocześnie bada się także stężenie całkowitych IgA, ponieważ zdarza się, że osoby z celiakią nie produkują przeciwciał w tej klasie. Jeśli poziom przeciwciał anty-tTG IgA jest podwyższony, pacjenta kieruje się na biopsję jelita – w celu oceny stanu kosmków jelitowych. W przypadku gdy zostanie stwierdzony niedobór przeciwciał IgA, wykonuje się badanie przeciwciał w klasie IgG, takich jak przeciwciała przeciwko deamidowanym peptydom gliadyny oraz przeciwko endomysium. U osób z podejrzeniem celiakii wykonuje się również badania genetyczne (HLA-DQ2/DQ8). Możliwe, że niedługo do grupy badań wykonywanych w diagnostyce celiakii dołączy także oznaczenie stężenia kalprotektyny w kale.
Wyniki badań dotyczących wykorzystania oznaczenia poziomu kalprotektyny w kale w diagnostyce celiakii u dorosłych mówią o tym, że stężenie tego białka w kale u nieleczonych pacjentów z celiakią prawie nie różni się od stężenia u osób zdrowych. Wykorzystanie badania kalprotektyny w kale w diagnostyce celiakii u dorosłych wydaje się zatem nie być użyteczne. Naukowcy jednak prowadzą dalsze badania.
Wyniki badań dotyczących wykorzystania oznaczenia poziomu kalprotektyny w kale w diagnostyce celiakii u dzieci zdają się być bardzo obiecujące. W 2012 r. naukowcy z Uniwersytetu Hacettepe w Turcji opublikowali wyniki swoich badań, które mówią o tym, że stężenie kalprotektyny w kale u świeżo zdiagnozowanych, nieleczonych dzieci z celiakią jest zdecydowanie wyższe, niż u dzieci z celiakią będących na diecie bezglutenowej oraz dzieci zdrowych (stanowiących grupę kontrolną). Badacze stwierdzili także, że stężenie kalprotektyny w kale u dzieci ze świeżo zdiagnozowaną celiakią spada po zastosowaniu diety bezglutenowej. Badanie kalprotektyny w kale ma zatem szansę w przyszłości stać się nieinwazyjnym markerem w diagnostyce celiakii u dzieci, pomagającym m.in. w ocenie skuteczności leczenia choroby.
Opracowano na podstawie:
1. Montalno M. et al., Fecal caprotectin concentrations in untreated celiac patients. Scand J Gastroenterol 2007; 42: 49–55.
2. Balamtekin N. et al., Fecal calprotectin concentration is increased in children with celiac disease: realtion with histopathological findings. Turk J Gastroenterol 2012; 23: 503–508.
Dodaj komentarz