Jelito grube jest jednym z dłuższych narządów naszego organizmu. Jego długość może wynosić nawet do 2 metrów. To tu trafiają niestrawione w jelicie cienkim resztki pokarmów, które zostają zagęszczone przez bakterie, dzięki czemu dochodzi do produkcji kału. W jelicie grubym zachodzi również proces wchłaniania wody i elektrolitów oraz produkcji i wydzielania śluzu nawilżającego nabłonek jelita. Mikroflora jelita grubego jest odpowiedzialna także za przyśpieszenie procesu trawienia poprzez produkcję niektórych witamin, takich jak m.in. witamina K i B12. Niestety narząd ten narażony jest na wiele chorób. Najczęściej mówi się o nieswoistych chorobach zapalnych, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy mikroskopowe zapalenie jelita grubego. Na jelito grube czyha jednak jeszcze jedno poważne zagrożenie – choroba uchyłkowa.
Uchyłkowatość jak i choroba uchyłkowa jelita grubego charakteryzują się występowaniem uchyłków w jelicie, czyli uwypukleń będących przepuklinami ściany jelita. Przyczyna ich powstawania nie jest dokładnie znana. Sama, niedająca żadnych objawów obecność uchyłków u pacjenta nie jest groźna. Stan taki nazywany jest uchyłkowatością bezobjawową. Uchyłkowatość w związku z bezobjawowym przebiegiem często diagnozowana jest przypadkowo, w trakcie kontrolnej kolonoskopii lub tomografii komputerowej. Problem zaczyna się wtedy, gdy u pacjenta dojdzie do wystąpienia objawów, co związane jest ze stanem zapalnym uchyłków – mamy wtedy do czynienia z chorobą uchyłkową jelita grubego. Choroba uchyłkowa występuje przeważnie u osób powyżej 80. roku życia, jednak w ostatnim czasie objawowa jej postać coraz częściej rozpoznawana jest także u ludzi młodych. Dodatkowymi czynnikami predysponującymi są także: mała aktywność fizyczna, palenie tytoniu i nieodpowiednia dieta.
Objawy choroby uchyłkowej są różne w zależności od rodzaju choroby. Wyróżniamy m.in.:
Choroba uchyłkowa charakteryzuje się takimi objawami jak: nawracający lub przewlekły ból w lewym dole biodrowym, wzdęcia lub zmiana rytmu wypróżnień. W miarę rozwoju choroby może pojawić się również gorączka, nudności, wymioty, a także zatrzymanie gazów i stolca.
Nieleczona choroba uchyłkowa jelita grubego może prowadzić do ostrych i przewlekłych powikłań, które stanowią niekiedy wskazanie do leczenia operacyjnego. Najczęstszymi powikłaniami choroby uchyłkowej są:
Diagnostyka choroby uchyłkowej jelita grubego obejmuje badanie markerów stanu zapalnego oznaczanych z krwi i/lub badania obrazowe, takie jak USG, TK, MR. Kolonoskopia nie jest wskazana w diagnostyce choroby uchyłkowej. Badanie to, przeprowadzone w ostrej fazie zapalenia uchyłków może powodować powikłania, takie jak np. perforacja (przedziurawienie) ściany jelita wziernikiem endoskopu. Spośród markerów stanu zapalnego oznacza się przede wszystkim poziom CRP (białka ostrej fazy), ale przydatne zdaje się być także badanie stężenia kalprotektyny w kale. Powinno się przeprowadzić również diagnostykę różnicową z zespołem jelita drażliwego. Jest to związane z podobieństwem objawów obu chorób.
Opracowano na postawie:
Pietrzak A., Standardy w leczeniu uchyłków jelita grubego. Medycyna po Dyplomie 2017; 3(251): 14–21.
Dodaj komentarz