Znajdź laboratorium wykonujące badanie kalprotektyny
Znajdź laboratorium














Zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit

Nieswoiste zapalenia jelit (NZJ, ang. inflammatory bowel disease, IBD) to choroby przewodu pokarmowego, które charakteryzują się przewlekłym stanem zapalnym błony śluzowej jelit. Do najczęstszych postaci NZJ należą choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. NZJ charakteryzują się długotrwałym przebiegiem z okresami remisji i zaostrzeń oraz częstym występowaniem powikłań zarówno w obrębie jelit, jak i poza nimi. Tym samym choroby te stanowią złożony problem, wymagający współpracy między specjalistami z różnych dziedzin medycyny, takimi jak interniści, gastroenterolodzy, reumatolodzy, chirurdzy, dermatolodzy i psycholodzy.

 

Powikłania NZJ w postaci zapalenia stawów

Wiele osób z NZJ odczuwa także objawy związane z zapaleniem stawów. Szacuje się, że dotyczą one 2–20% pacjentów z NZJ. Najczęściej do tego rodzaju powikłań dochodzi u chorych w przedziale wiekowym między 25. a 44. rokiem życia.

Przyczyny zapaleń stawów w NZJ nie są do końca poznane. Przypuszcza się, że istnieje powiązanie pomiędzy nieprawidłowościami w funkcjonowaniu układu odpornościowego, występującymi w przypadku NZJ, a pojawieniem się zapaleń stawów. Prawdopodobnie w wyniku nadmiernego wytwarzania mediatorów zapalenia oraz krążących kompleksów immunologicznych może dochodzić do stanów zapalnych w narządach innych niż jelito, np. stawach.

Należy mieć na uwadze, że niekiedy objawy zapalenia stawów występują jeszcze przed rozpoznaniem choroby zapalnej jelit!

 

Postaci objawów stawowych u chorych na NZJ

Istnieją dwie główne postaci zapalenia stawów w przebiegu NZJ:

  • Postać obwodowa dotyczy stawów kończyn dolnych, takich jak staw kolanowy lub skokowy, oraz kończyn górnych, np. nadgarstków. Charakteryzuje się bólem, obrzękiem i ociepleniem skóry w okolicy stawu, a także ograniczeniem jego ruchomości. Jeśli choroba obejmuje do pięciu stawów, zazwyczaj nasilenie objawów pojawia się nagle i ustępuje w ciągu dziesięciu tygodni. W tym przypadku zapaleniu stawów towarzyszy zaostrzenie choroby jelit oraz inne objawy pozajelitowe, takie jak rumień guzowaty – mnogie czerwone, bolesne guzki na skórze.

W przypadku zapalenia dotyczącego większej liczby stawów objawy pojawiają się niezależnie od zaostrzenia choroby jelit i utrzymują się przez długi czas, nawet wiele miesięcy lub lat.

  • Postać osiowa charakteryzuje się tym, że procesem zapalnym objęte są stawy krzyżowo-biodrowe oraz stawy kręgosłupa. Objawia się to głównie bólem kręgosłupa, któremu towarzyszy uczucie sztywności porannej oraz ograniczenie ruchomości. Ból pleców często pojawia się w nocy i zmniejsza się po porannym rozruchu, jednak może się nasilać podczas odpoczynku.

Co ciekawe, zapalenie stawów kręgosłupa występuje u ok. 8% chorych na NZJ, przy czym aż 50–75% spośród nich posiada antygen HLA-B27. Ponadto aż u ok. 25% pacjentów z tą postacią zapalenia stawów równolegle występuje zapalenie tęczówki.

W niektórych przypadkach u pacjentów pojawiają się zarówno zapalenia stawów kończyn, jak i kręgosłupa.

 

Podsumowanie

Zapalenie stawów jest częstym powikłaniem pozajelitowym NZJ i może znacznie wpłynąć na pogorszenie jakości życia pacjentów. Osoby cierpiące na chorobę Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego powinny być świadome ryzyka zapalenia stawów i po jego wystąpieniu niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Istnieje silny związek czasowy między pojawieniem się objawów zapalenia stawów a nasileniem zmian zapalnych w przewodzie pokarmowym.

W monitorowaniu stanu zapalnego w jelitach i przewidywaniu nawrotów choroby doskonale sprawdza się badanie poziomu kalprotektyny w kale. Jej stężenie w kale jest miarą zaawansowania procesu zapalnego w jelicie. Im wyższy poziom, tym silniejsze zapalenie śluzówki jelita. Tutaj sprawdzisz, gdzie można wykonać to badanie.

Zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit są poważnym problemem dla pacjentów. Często wymagają kompleksowego podejścia do leczenia i współpracy lekarzy różnych specjalizacji, w tym reumatologów i gastroenterologów.

 

Piśmiennictwo:

  1. Wiercińska, Zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/140749,zapalenia-stawow-w-przebiegu-nieswoistych-zapalen-jelit (dostęp 19.04.2023)
  2. Nowak, Zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit, „Przegląd Reumatologiczny” 2008, nr 1(20), s. 8–9, https://www.przegladreumatologiczny.pl/zapalenie_staww_w_przebiegu_nieswoistych_zapale_jelit

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

alergiczne.info boreliozaonline.pl autoprzeciwciala.info kalpro.pl