Nieswoiste zapalenia jelit (NZJ, ang. inflammatory bowel disease, IBD) to choroby przewodu pokarmowego, które charakteryzują się przewlekłym stanem zapalnym błony śluzowej jelit. Do najczęstszych postaci NZJ należą choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. NZJ charakteryzują się długotrwałym przebiegiem z okresami remisji i zaostrzeń oraz częstym występowaniem powikłań zarówno w obrębie jelit, jak i poza nimi. Tym samym choroby te stanowią złożony problem, wymagający współpracy między specjalistami z różnych dziedzin medycyny, takimi jak interniści, gastroenterolodzy, reumatolodzy, chirurdzy, dermatolodzy i psycholodzy.
Wiele osób z NZJ odczuwa także objawy związane z zapaleniem stawów. Szacuje się, że dotyczą one 2–20% pacjentów z NZJ. Najczęściej do tego rodzaju powikłań dochodzi u chorych w przedziale wiekowym między 25. a 44. rokiem życia.
Przyczyny zapaleń stawów w NZJ nie są do końca poznane. Przypuszcza się, że istnieje powiązanie pomiędzy nieprawidłowościami w funkcjonowaniu układu odpornościowego, występującymi w przypadku NZJ, a pojawieniem się zapaleń stawów. Prawdopodobnie w wyniku nadmiernego wytwarzania mediatorów zapalenia oraz krążących kompleksów immunologicznych może dochodzić do stanów zapalnych w narządach innych niż jelito, np. stawach.
Należy mieć na uwadze, że niekiedy objawy zapalenia stawów występują jeszcze przed rozpoznaniem choroby zapalnej jelit!
Istnieją dwie główne postaci zapalenia stawów w przebiegu NZJ:
W przypadku zapalenia dotyczącego większej liczby stawów objawy pojawiają się niezależnie od zaostrzenia choroby jelit i utrzymują się przez długi czas, nawet wiele miesięcy lub lat.
Co ciekawe, zapalenie stawów kręgosłupa występuje u ok. 8% chorych na NZJ, przy czym aż 50–75% spośród nich posiada antygen HLA-B27. Ponadto aż u ok. 25% pacjentów z tą postacią zapalenia stawów równolegle występuje zapalenie tęczówki.
W niektórych przypadkach u pacjentów pojawiają się zarówno zapalenia stawów kończyn, jak i kręgosłupa.
Zapalenie stawów jest częstym powikłaniem pozajelitowym NZJ i może znacznie wpłynąć na pogorszenie jakości życia pacjentów. Osoby cierpiące na chorobę Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego powinny być świadome ryzyka zapalenia stawów i po jego wystąpieniu niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Istnieje silny związek czasowy między pojawieniem się objawów zapalenia stawów a nasileniem zmian zapalnych w przewodzie pokarmowym.
W monitorowaniu stanu zapalnego w jelitach i przewidywaniu nawrotów choroby doskonale sprawdza się badanie poziomu kalprotektyny w kale. Jej stężenie w kale jest miarą zaawansowania procesu zapalnego w jelicie. Im wyższy poziom, tym silniejsze zapalenie śluzówki jelita. Tutaj sprawdzisz, gdzie można wykonać to badanie.
Zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit są poważnym problemem dla pacjentów. Często wymagają kompleksowego podejścia do leczenia i współpracy lekarzy różnych specjalizacji, w tym reumatologów i gastroenterologów.
Piśmiennictwo:
Dodaj komentarz