Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome – IBS) to przewlekła, nawracająca choroba funkcjonalna przewodu pokarmowego. Inaczej mówiąc, IBS to zespół przewlekłych dolegliwości, wynikających z zaburzeń w pracy jelit (głównie jelita grubego). Choroba znacznie obniża jakość codziennego funkcjonowania pacjentów, jednak nie wiąże się z groźnymi powikłaniami i nie zagraża ich życiu.
Częstość występowania (inaczej prewalencja) IBS na świecie jest wysoka i wynosi aż 11,2%! Szacuje się, że w samej Europie Wschodniej częstość zachorowania na zespół jelita drażliwego wynosi od 1 do 2% rocznie. Kobiety zapadają na IBS nawet trzykrotnie częściej niż mężczyźni, a choroba ta może ujawniać się w każdym wieku. Badania wykazały, że ok. 50% pacjentów zgłasza pierwsze objawy IBS przed 35. rokiem życia.
Objawy w zespole jelita drażliwego mają charakter przewlekły, czyli utrzymują się co najmniej przez 3 miesiące. Do najczęściej występujących symptomów IBS należą bóle brzucha oraz nieprawidłowa perystaltyka jelit (biegunki i/lub zaparcia) ze zmianą konsystencji stolca. Osobom cierpiącym na IBS mogą dokuczać także takie dolegliwości jak: nadmierne gazy, wzdęcia, obecność śluzu w stolcu, wymioty, zgaga, nudności, odbijanie, senność czy bóle głowy.
Ze względu na częstotliwość wypróżnień wyróżnia się cztery postacie IBS:
Diagnostyka IBS oparta jest obecnie na Kryteriach rzymskich IV, powstałych w 2016 roku w wyniku modyfikacji Kryteriów rzymskich III. Według Kryteriów rzymskich IV zespół jelita drażliwego to nawracający ból brzucha, występujący średnio przez co najmniej 1 dzień w tygodniu w ciągu ostatnich 3 miesięcy i związany przynajmniej z dwoma spośród poniższych kryteriów:
Według tychże kryteriów IBS stwierdza się u osób, u których objawy trwają przez ostatnie 3 miesiące, przy czym od momentu pojawienia się symptomów do postawienia diagnozy powinno upłynąć co najmniej pół roku.
Kryteria rzymskie są wykorzystywane także do określania konkretnej postaci IBS.
W związku z tym, że objawy charakterystyczne dla IBS mogą występować także w dużo poważniejszych schorzeniach, takich jak choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) czy nowotwór jelita grubego, lekarze często zlecają pacjentom z przewlekłymi dolegliwościami jelitowymi nieprzyjemne badanie kolonoskopowe.
Na rynku diagnostycznym pojawiło się jednak badanie, które może pozwolić pacjentom, u których przyczyną objawów jelitowych jest choroba funkcjonalna, uniknąć kolonoskopii. Wystarczy udać się do odpowiedniego laboratorium i zapytać o badanie stężenia kalprotektyny w kale.
Wynik badania poziomu kalprotektyny w kale mieszczący się w normie, mówi o tym, że prawdopodobną przyczyną przewlekłych dolegliwości jelitowych jest niegroźny IBS i badanie kolonoskopowe nie będzie konieczne. Wynik podwyższony to wskazówka dla lekarza, że w jelicie pacjenta rozwija się stan zapalny i wymagane będzie pogłębienie diagnostyki oraz wykonanie kolonoskopii.
Dowiedz się, gdzie możesz wykonać badanie stężenia kalprotektyny w kale
Opracowano na podstawie:
1. Canavan C. et al., The epidemiology of irritable bowel syndrome. Clinical Epidemiology 2014; 6: 71–80.
2. Lacy B.E. et al., Bowel Disorders. Gastroenterology 2016; 150: 1393–1407
[…] jelitowe u dziecka mogą być związane zarówno z chorobą funkcjonalną jelit, zwaną zespołem jelita drażliwego (ang. irritable bowel disease, IBS), jak i z niezwykle niebezpieczną w skutkach przewlekłą […]
[…] I słusznie, gdyż dolegliwości te często wiążą się z przewlekłą chorobą jelit, taką jak zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS), ale są charakterystyczne także dla początkowej fazy […]
[…] Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS) to przewlekła choroba funkcjonalna przewodu pokarmowego. Objawy IBS, takie jak bóle brzucha, biegunki, zaparcia lub wzdęcia i gazy, powodowane są głównie przez nieregularne skurcze jelita grubego. Przy IBS nie występują zmiany zapalne ani strukturalne w budowie jelita. Właśnie z tego względu w diagnostyce tej choroby nie wykonuje się badań endoskopowych i nie poddaje się ocenie histopatologicznej fragmentu śluzówki jelita. Diagnostyka oparta jest na Kryteriach Rzymskich i nie wymaga badań inwazyjnych. Istnieje jednak pewna jednostka chorobowa, którą coraz częściej błędnie diagnozuje się jako zespół jelita drażliwego. Jest nią mikroskopowe zapalenie jelita grubego. […]
[…] niepowikłana choroba uchyłkowa charakteryzuje się podobnymi objawami do tych występujących w zespole jelita drażliwego (IBS). Są to m.in. bóle brzucha, wzdęcia czy zmieniony rytm wypróżnień. Podobieństwo symptomów […]
[…] Jelito cienkie to część układu pokarmowego łącząca żołądek z jelitem grubym. Odpowiada za wchłanianie produktów trawienia pokarmu, a proces ten jest kluczowy dla prawidłowego odżywienia naszego organizmu. W jelicie cienkim bytują bakterie, ale jest ich znacznie mniej niż w jelicie grubym. Jelito grube i cienkie różnią się również rodzajem zamieszkujących je bakterii. SIBO to stan, w którym obserwuje się znaczny wzrost liczby bakterii w jelicie cienkim, przy czym pośród nich znajdują się także te pierwotnie występujące w jelicie grubym. Przerost bakterii w jelicie cienkim, zwany też zespołem rozrostu bakteryjnego, to schorzenie, które powoduje uciążliwe objawy ze strony dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Dolegliwości te często mylone są z objawami występującymi w zespole jelita drażliwego. […]
[…] stężenia kalprotektyny w kale. Powinno się przeprowadzić również diagnostykę różnicową z zespołem jelita drażliwego. Jest to związane z podobieństwem objawów obu […]