IBS i IBD w początkowym stadium charakteryzują się bardzo podobnymi objawami (bóle brzucha, wzdęcia, biegunki lub zaparcia, nadmierne gazy itp.), jednak mają diametralnie różne skutki dla zdrowia i życia pacjenta. Dlatego też różnicowanie IBS i IBD jest bardzo ważne, a diagnostyka tych schorzeń stanowi duże wyzwanie!
Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS) to choroba przewlekła, która objawia się dyskomfortem lub bólami brzucha oraz rozstrojonym rytmem wypróżnień. Dolegliwości te wynikają z nieregularnych skurczów jelita grubego, a więc IBS zalicza się do zaburzeń funkcjonalnych jelit. Na zespół jelita drażliwego choruje 10–20% dorosłych, z czego aż dwie trzecie stanowią kobiety! Schorzenie charakteryzuje się łagodnym przebiegiem i nie niesie ze sobą zagrożenia dla życia chorego. Leczenie polega głównie na zastosowaniu odpowiedniej diety, a także wyeliminowaniu czynników stresowych oraz przyjmowaniu leków łagodzących objawy.
Znacznie niebezpieczniejsze dla zdrowia i życia są choroby zapalne jelit (ang. inflammatory bowel disease, IBD). Do grupy IBD zalicza się chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) oraz inne nieokreślone zapalenia jelit (ang. colitis indeterminata, IC). Poszczególne choroby należące do IBD mogą różnić się lokalizacją zmian zapalnych. W ChLC zmiany zapalne mogą dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, zaś w przypadku WZJG występują wyłącznie w jelicie grubym. Zbyt późno postawiona diagnoza lub brak odpowiedniego leczenia mogą prowadzić do nieodwracalnych powikłań, zagrażających życiu pacjenta, w tym do raka jelita grubego.
Złotym standardem w diagnostyce IBD jest badanie endoskopowe z pobraniem wycinka jelita do oceny histopatologicznej. Kolonoskopia wiąże się jednak z pewnymi ograniczeniami. Oznaczenie stężenia kalprotektyny w kale pełni rolę wskaźnika intensywności stanu zapalnego w jelicie. Im wyższy jest jej poziom, tym bardziej intensywne jest zapalenie śluzówki jelita. Badanie kalprotektyny w kale może być wykonane jako badanie pierwszego wyboru u pacjentów z przewlekłymi dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, charakterystycznymi zarówno dla niegroźnego zespołu jelita drażliwego, jak i niebezpiecznej w skutkach nieswoistej choroby zapalnej jelit. Dzięki temu badaniu możliwe jest różnicowanie IBS i IBD! W IBD poziom kalprotektyny w kale jest znacznie wyższy niż w przypadku IBS.
Pamiętaj, aby swój wynik zawsze skonsultować z lekarzem!
Wynik w zakresie normy wyklucza proces zapalny w jelicie. Przyczyną dolegliwości prawdopodobnie jest zespół jelita drażliwego.
Lekarz może zrezygnować z kolonoskopii, jeżeli objawy są typowe i nie budzą dużego niepokoju.
Należy diagnozować przyczyny stanu zapalnego (zakażenia bakteryjne i pasożytnicze, nietolerancje pokarmowe, działania niepożądane leków) oraz powtórzyć badanie kalprotektyny.
Podwyższone stężenie wskazuje na aktywny proces zapalny i wymaga szybkiego rozszerzenia diagnostyki (kolonoskopii, badań kontrastowych, RTG, dalszych badań laboratoryjnych).
Bezbolesne i nieskomplikowane badanie kalprotektyny pozwala uniknąć kolonoskopii na etapie diagnostyki różnicowej obu chorób u pacjentów, u których rzeczywistą przyczyną objawów jest zespół jelita drażliwego.
Jeżeli cierpisz na uciążliwe, przewlekłe dolegliwości jelitowe i chcesz dowiedzieć się, jaka jest ich przyczyna, wykonaj bezbolesne badanie kalprotektyny w kale. Jeśli Twój wynik będzie w normie, lekarz może zadecydować o braku konieczności wykonania kolonoskopii.
Źródła:
Artykuł całkiem ciekawy, aczkolwiek z przecenianiem roli kalprotektyny jako pewnego wyznacznika i markera byłbym bardzo ostrożny. W moim przypadku stężenie kalprotektyny w kale wynosi zawsze poniżej 50µg/g (zielona ramka), a po wykonaniu kolonoskopii i poddaniu wycinków badaniu oligobiopsyjnemu, okazuje się, że przechodzę fazę aktywną WZJG. Wiem, że to nieswoiste i z takim przypadkiem jak ja, mój lekarz zetknął się pierwszy raz w życiu, aczkolwiek skoro takie coś się zdarza, to te rameczki kolorowe nie mają włąściwie sensu. Reasumująć… wynik kalprotektyny w zakresie normy NIE WYKLUCZA procesu zapalnego w jelicie!